Każdego roku 15 października obchodzony jest Europejski Dzień Walki z Rakiem Piersi – szczególna okazja, która zwraca uwagę na jedną z najczęstszych form nowotworu dotykających kobiety na całym świecie. To doskonały pretekst do rozmowy na temat działań, które są prowadzone w tym zakresie z doktor Oliwią Kowalczyk z Katedry Onkologii Wydziału Nauk o Zdrowiu Collegium Medicum.
Aleksandra Konopka (Dział Promocji i Komunikacji CM): Pani Doktor, poza działaniami na rzecz komunikacji medycznej, od lat angażuje się Pani także w działania na rzecz profilaktyki chorób nowotworowych. Do kogo są one skierowane?
dr Oliwia Kowalczyk: Październik jest szczególnym miesiącem dla wszystkich zainteresowanych prewencją chorób onkologicznych, jest to też miesiąc, w którym częściej i więcej mówi się na ten temat. My, w Katedrze Onkologii, mówimy o raku często i chętnie prowadzimy działania ukierunkowane na zapobieganie. W październiku przede wszystkim mówimy na temat raka piersi. W Polsce rak piersi jest najczęściej diagnozowanym nowotworem u kobiet i choć statystyki mogą być niepokojące, to kluczem do skutecznej walki z tym schorzeniem jest profilaktyka, która daje szansę na wczesne wykrycie i znacznie zwiększa szanse na wyleczenie. Działania, jakie podejmujemy są skierowane do pacjentów, jednak wiele czasu poświęcamy też dla społeczności naszego miasta i okolic.
AK: Choroba onkologiczna w naszym społeczeństwie kojarzy się ze smutnymi obrazami, które znamy z mediów. W jaki sposób mówić o raku, by nie straszyć, a raczej zachęcać do rozmów i badań?
OK: Rzeczywiście, obrazy, które znamy z przekazów medialnych wiążą się ze smutkiem, strachem, lękiem. Wiele jest w nich negatywnych emocji. Należy jednak pamiętać, że choroba piersi , czy inne choroby onkologiczne typowo kobiece czy typowo męskie, to już nie tematy tabu. Jesteśmy społeczeństwem coraz bardziej otwartym do rozmów również na tematy intymne. Jesteśmy też społeczeństwem coraz bardziej świadomym, że wiele jest w naszych rękach. Zdrowie również, a może przede wszystkim. Dlatego od kilku lat angażuję się w działania na rzecz profilaktyki m.in. w ramach mojej współpracy z Fundacją Kochasz Dopilnuj, która organizuje wiele kampanii ogólnopolskich, promujących techniki samobadania i znaczenie regularnego samobadania we wczesnym wykrywaniu raka piersi. Poprzez organizowanie wystaw czarno-białych portretów kobiet z doświadczeniem tej choroby, kobiet po mastektomii, „odczarowujemy” negatywne obrazy – pokazujemy piękno kobiecego ciała pomimo trudnych doświadczeń. Wystawy również organizowane są co roku u nas, lokalnie, m.in. w Bibliotece Uniwersyteckiej UMK w Toruniu, w naszej Bibliotece Medycznej Collegium Medicum w Bydgoszczy, w Młynach Rothera, przy okazji bydgoskiego Festiwalu Nauki. Z pomocą naszych studentów z IFMSA oddz. w Bydgoszczy, udało nam się także zorganizować wystawę w Focusie, połączoną z nauką technik samobadania piersi. Ponad to, organizowanych jest także wiele spotkań i warsztatów dla młodzieży szkół średnich czy firm. Podejmujemy także współpracę i prowadzimy warsztaty i spotkania popularnonaukowe na zaproszenie np. dla seniorów z Kamienicy Inicjatyw w Toruniu. To bardzo wartościowe i miłe okazje do dyskusji na temat zdrowia.
AK: W tym roku również możemy liczyć na Pani udział w Bydgoskim Festiwalu Nauki i prelekcje na temat raka piersi.
OK: Tak, w tym roku spotkamy się z uczniami szkół średnich w ramach wykładu i warsztatu zatytułowanego „Rak piersi – profilaktyka i samobadanie”. W Młynach Rothera natomiast będzie okazja do spotkania z lokalną społecznością i dyskusji na temat emocji i kobiecości w obliczu choroby onkologicznej. Tu również pokażemy część portretów wykorzystywanych w trakcie kampanii Fundacji, o których wspomniałam wcześniej, autorstwa fotografek Ani Szołuchy i Gosi Laskowskiej.
AK: Czy studenci angażują się także w Pani aktywności związane z profilaktyką chorób nowotworowych?
OK: Mam szczęście pracować z niezwykłą grupą młodych ludzi, którzy bardzo chętnie angażują się we wszelkie inicjatywy. Członkowie studenckiego koła naukowego, którego jestem opiekunem, Interdyscyplinarnego Koła Komunikacji Klinicznej, mieli okazję m.in. do spotkania z pacjentkami, które podzieliły się z nimi swoimi doświadczeniami. Poznanie bohaterek portretów, o których wspomniałam, było ważną lekcją empatii. Hasło „rak to nie wyrok” nabrało znaczenia i mam nadzieję, że będzie im to doświadczenie towarzyszyć w przyszłych kontaktach z pacjentkami onkologicznymi. Organizujemy także spotkania w lżejszej formie, przy sztalugach, studenci mają okazję do odkrywania swojego talentu, ale i spojrzenia na trudne tematy związane ze zdrowiem z innej perspektywy.
AK: To bardzo ciekawa inicjatywa w Collegium Medicum. Czy te obraz możemy gdzieś oglądać?
OK: Mieliśmy pomysł, aby zorganizować wystawę tych prac, jednak ostatecznie zdecydowaliśmy się przekazać nasze dzieła na licytacje dla Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Wszystkie zostały wylicytowane, a my jesteśmy dumni, że mogliśmy w ten sposób wspomóc tak potrzebne działania. Całością prac na rzecz WOŚP z ogromnym zaangażowaniem kierowała przewodnicząca SKNu, Michalina Wachulec, której serdecznie dziękuję za pomoc. Część prac została pokazana naszej społeczności na łamach Wiadomości Akademickich w ubiegłym roku.
AK: Profilaktyką chorób nowotworowych zajmuje się Pani także w ramach projektów naukowych. Czego dokładnie one dotyczą?
OK: Obecnie realizuję dwa większe projekty w tym zakresie, jeden finansowany przez Polską Ligę Walki z Rakiem, drugi jest finansowany ze środków Unii Europejskiej. Oba skierowane są do grupy szczególnie wymagającej wsparcia w tym zakresie, osób z niepełnosprawnościami intelektualnymi i rozwojowymi. Ze względu np. na trudności w komunikowaniu się, brak świadomości zdrowotnej, niewystarczające przystosowanie systemu opieki zdrowotnej oraz społeczną stygmatyzację bardzo często osoby te diagnozowane są ze znacznym opóźnieniem co w konsekwencji wpływa m.in. na efekty leczenia czy wskaźniki przeżywalności. Podejmowanie tych tematów jest zatem niezwykle istotne. Wczesna diagnoza jest kluczowa dla skutecznego leczenia nowotworów, a zapewnienie równych szans w dostępie do profilaktyki i opieki onkologicznej powinno być w moim przekonaniu priorytetem.
AK: Miesiąc październik to nie tylko okazja do refleksji, ale przede wszystkim do działania. Popularyzowanie badań profilaktycznych, samobadania piersi i zdrowego stylu życia to kluczowe elementy w walce z tą chorobą i wiele z tych zadań realizuje Pani w Collegium Medicum. Czy podobne tematy powinny być także podejmowane poza pracą?
OK: Zdecydowanie tak. Każda kobieta powinna być świadoma swojego ciała, znać czynniki ryzyka i regularnie kontrolować swoje zdrowie. Naszą kobiecą domeną jest szeroko pojęte dbanie - dbanie o bliskich, dbanie o relacje, dbanie o dom. Troska o siebie powinna nam towarzyszyć zawsze, bo tylko pamiętając o sobie będziemy mogły zadbać o innych.
 |
||
 |
 |
 |
 |
 |
 |
| foto. Oliwia Kowalczyk | ||
